นโยบาย society 5.0 ของญี่ปุ่นเป็ นนโยบายที่เน้น “คน” กล่าวคือ เน้นการพัฒนาคุณภาพชีวิตคน ให้ สามารถดํารงชีวิตได้อย่างสะดวกสบาย มีความสุขในบริบทแห่งการเปลี่ยนแปลงจากการที่ประเทศมีประชากร สูงอายุจํานวนมาก ประชากรวัยทํางานมีน้อย เป้าหมายหลักการพัฒนาเทคโนโลยีและนวัตกรรมของญี่ปุ่ นจึง ต้องเป็ นไปเพื่ออํานวยความสะดวกต่อการทํางานและดําเนินชีวิต รวมทั้งป้ องกันปัญหาทางสังคมมากกว่าเพื่อ เสริมสร้ างความเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจดังที่ผ่านมา โดยสังคมที่มนุษย์จะดํารงชีวิตอยู่อย่างสะดวกสบาย มี ความสุข ที่ญี่ปุ่ นคาดหวังไว้นั้น คือ Super smart society (สังคมฉลาดล้ำ) อย่างไรก็ตาม การที่จะกลายเป็ น สังคมฉลาดล้าตามที่ญี่ปุ่ นตั้งเป้าหมายไว้นั้นจําเป็นต้องอาศัยปัจจัยในหลายด้าน ปัจจัยด้านหนึ่งที่สําคัญและ ถือเป็ นปัจจัยตั้งต้นของการพัฒนา คือ ปัจจัยด้านทรัพยากรมนุษย์ ญี่ปุ่ นจึงตั้งเป้าปฏิรูปการศึกษาทุกภาคส่วน เพื่อนําญี่ปุ่ นให้ เป็ นประเทศที่มีสังคมในแบบที่คาดหวัง และให้ ประชาชนดํารงชีวิตอยู่ในสังคมแห่งการเปลี่ยนแปลงนั้นได้อย่างมีความสุข สถาบันอุดมศึกษาในฐานะองค์กรหลักที่มีบทบาทในการสรรค์สร้างองค์ ความรู้ นวัตกรรม และการพัฒนาทรัพยากรมนุษย์จึงถูกคาดหวังในบทบาทนี้อย่างยิ่งยวดขึ้น และเกิดเป็น ประเด็นคําถามที่น่าสนใจอย่างยิ่งว่า การสร้างคนในระดับอุดมศึกษาที่ถือว่าเป็นปราการด่านสุดท้ายก่อนเข้าสู่ สังคมนั้น ญี่ปุ่นสร้ างคนอย่างไร ใช้เครื่องมือหรือวิธีการใดในการสร้ างพลเมืองคุณภาพในยุค Society 5.0 คุณลักษณะของพลเมืองแบบที่คาดหวังนี้แตกต่างกับพลเมืองในรูปแบบเดิมหรือไม่ อย่างไร กลุ่มตัวอย่างที่ใช้ใน การศึกษา คือ ผู้มีส่วนได้ส่วนเสียในระบบการศึกษาของมหาวิทยาลัย 2 แห่ง ได้แก่ มหาวิทยาลัยโตเกียว และ มหาวิทยาลัยเกียวโต